ابزارهای ادراک در قرآن

مایه بنیادین ادراک - روان انسان - از زاویه ای خاص و با شیوه ای فلسفی قرآنی مورد بحث قرار گرفته است.  قرآن ابزار درونی ادراک را تنها قلب می داند.  نویسنده با تقسیم علم به سه قسم حسّی، عقلی و قلبی و طرح این پرسش که آیا علوم عقلی و قلبی با دو ابزار متفاوت به دست می آید یا با یک ابزار، در آغاز به تعریف عقل از نگاه فیلسوفان و قلب از نگاه عارفان می پردازد و به این نتیجه می رسدکه عقل و نفس از نگاه فیلسوف یکی است چنان که قلب و نفس از نگاه عارف واحد است. سپس ابزارهای ادراک را از نگاه قرآن مورد بحث قرار می دهد و بر این نکته تأکید می کند که ابزار بیرونی ادراک حواس و ابزار درونی تنها قلب است و ابزاری به عنوان عقل از نگاه قرآن وجود ندارد. در ادامه به رابطه قلب و نفس پرداخته و با استناد به آیات به عدم یگانگی آن دو و محوریت قلب برای نفس می رسد در پایان با استنتاج از مباحث گذشته به تفاوت ادراک عقلی و شهودی پرداخته و نتیجه می گیرد که تفاوت آن دو در شیوه ادراک است نه آنکه دو نوع ادراک با دو ابزار متفاوت باشد.